Erkek güzelliğini Romalı bir gladyatörden daha iyi kim temsil edebilir? Figürü kabartma kaslarla kaplıdır. Erkek güzelliğinin, gücünün ve kuvvetinin timsaliydiler – en azından Gladyatör, Spartaküs ve İmparatorluk’u izledikten sonra birçok insanın edindiği izlenim bu.
Aslında öyle değildi. Modern bilim gladyatörlerin fiziği hakkında çok farklı bir hikaye anlatır. Görünüşleri, klasik sanatın ve modern pop kültürünün bizi şekillendirdiği algılara uymuyordu. Arkeolojik araştırmalar, karın ve göğüs kaslarının kalın bir deri altı yağ tabakasıyla kaplı olduğunu göstermiştir. Savaşçılar arpa ve fasulye gibi karbonhidrat oranı yüksek ve hayvansal protein oranı düşük yiyecekler yemişlerdir. Yiyecekleri arasında balık ya da et ürünleri yoktu. Viyana Tıp Üniversitesi’nden bir tıbbi antropolog ekibi tarafından gladyatörlerin fiziği hakkında bilgi edinildi. Bugün Türkiye’nin Efes kentinde bulunan 2.000 yıllık bir gladyatör mezarının kalıntılarını incelediler. Gömülerin yapıldığı dönemde Roma İmparatorluğu’na aitti. Mezarda 67 gladyatör ve bir kölenin kemikleri bulunmaktadır. Muhtemelen onlardan birinin eşiydi. Araştırmacılar, mezarı kaplayan mermer levhaya oyulmuş bir kabartma sayesinde gladyatör cesetlerinin kalıntılarını tespit edebildi. Gladyatör savaşlarının sahnelerini ve ölen savaşçılara adanmışlıkları tasvir ediyordu. 67 iskeletin hiçbiri tam olarak korunmamış olsa da, bilim adamları adamın beslenme alışkanlıklarını anlamak ve sağlık durumu hakkında sonuçlar çıkarmak için yeterli el ve ayak, diş ve kafatası kalıntılarına sahipti. Dünyanın dört bir yanından sizi 20. yüzyıla geri götürecek 25 bakkal dükkanı fotoğrafı Uzmanlar izotop analizi kullanarak kemiklerin kimyasal bileşimini belirledi ve çinko ve potasyum gibi elementlerin varlığını ortaya çıkardı. Bu da gladyatörlerin beslenmesiyle ilgili sonuçlar çıkarmalarını sağladı. Kalıntıların kimyasal analizine dayanan bilim ekibi, gladyatörlerin az et ve çok bakliyat yediği sonucuna vardı. Vücutta çok miktarda kalsiyum bulundu. Dönemin tarihi kaynaklarında gladyatörlerin vejetaryen beslenmesinden bahsedilmektedir. Yaşlı Plinius Doğa Tarihi adlı eserinde gladyatörlerden “arpa yiyenler” anlamına gelen hordearii olarak bahseder. Araştırmacılara göre bu beslenme biçimi, yoksulluklarının ya da köle olmalarının bir sonucu değildi. Genellikle tüm gladyatörlerin köle, savaş esiri olduğuna inanılır, ancak bu tam olarak doğru değildir. Bazıları para karşılığında arenalarda gönüllü olarak dövüştü. Bilim insanları, savaşçıların kilo almalarına yardımcı olan yiyecekler yediklerini iddia ediyor. Bu, fazladan bir yağ tabakasının vücudu korumak için bir katman oluşturması içindi. Sinir uçları o zamanlar daha az savunmasızdı ve kanayan yaralar o kadar tehlikeli değildi. Ayrıca, o kadar derin değillerdi ve bu da gladyatörlerin dövüşmeye devam etmesini sağlıyordu. Viyana Üniversitesi’nden araştırmacılarla hiçbir ilgisi olmayan Harvard Üniversitesi profesörü Kathleen Coleman da gladyatörlerin beslenme düzeninin özenle seçildiği konusunda hemfikir. Her biri savaşı kazanmak istiyordu. Yiyecekler bunu yapmalarına yardımcı olmalıydı. Coleman gladyatörlerin Russell Crowe’dan çok Japon Sumo dövüşçülerine benzediğine inanıyor. Gladyatör kavramları neden bize değiştirilmiş bir biçimde geldi? Bilimsel bir bakış açısıyla cevap basittir. Eskiler bize çok benziyor. Instagram için fotoğraf çektiğimizde photoshop kullanıyoruz. Antik dünyada da durum aynı. İnsanlar her zaman gerçekte olduklarından daha güzel ve daha iyi görünmek istemişlerdir. Antik Yunan’da yakışıklı bir erkek vücudunun ölçütü Olimpiyat atletleri olarak kabul edilirdi. Gladyatörleri tasvir eden sanatçılar ve heykeltıraşlar, onları genel kabul görmüş mükemmellik kavramına yaklaştırmaya çalıştılar. Roma İmparatorluğu’nda gladyatör yetiştirmek en kârlı gelir kaynaklarından biriydi. Günümüz Avusturya’sının Viyana kentinden Türkiye’nin Efes kentine kadar eyalet genelinde 100’den fazla gladyatör okulu faaliyet göstermiştir. En ünlü okullar Kolezyum çevresinde bulunuyordu. Turistler Roma’daki gladyatör okulu Ludus Magnus’un kalıntılarını hala görebilirler. En büyüğüydü ve Kolezyum’a tünellerle bağlıydı. Okullar, sadece tek bir çıkış yolu olan ‘köle hapishaneleri’ gibiydi – arenaya. Okulun içinde, eğitmenler hem erkek hem de kadın gladyatörleri tüm dövüş teknikleri ve silah kullanma becerileri konusunda eğitiyordu. Dikkat çekici bir şekilde, gladyatörlerin fazla yağları hasta oldukları ya da kendilerini hasta hissettikleri anlamına gelmiyordu. Efes’teki arkeolojik bulgular bunun aksini göstermektedir. Gladyatörler önemli bir yatırımdı ve sahipleri onların hayatlarına ve sağlıklarına özen gösterirdi. “Evrensel askerlerin” yaşadığı ve eğitim gördüğü odalarda kış eğitimi için ısıtmalı zeminler, banyolar, akan su ve sağlık odaları bulunuyordu. En pahalı dövüşçüler seçkin doktorlar tarafından tedavi edildi. Bunlardan biri, çalışmaları tıp bilimini etkileyen Yunanlı bir hekim ve yazar olan Bergamalı Galen’di. İmparatorluğun sıradan vatandaşlarının kemikleri ile gladyatörlerin kemiklerinin karşılaştırmalı analizi, kırık durumunda gladyatörlerin en iyi cerrahlar tarafından tedavi edildiğini göstermiştir. Ayrıca düzenli olarak kalsiyum tüketmişlerdir. Avrupalılar, savaşçıların kemiklerindeki kalsiyum seviyelerinin gerekli normun çok üzerinde olduğunu tespit etti. Yaşlı Plinius Doğa Tarihi adlı eserinde her gladyatörün zorunlu bir ilk yardım çantası olduğunu yazar. Gladyatör oyunlarından önce, soylu Romalılar dövüşçüleri davet ettikleri büyük ziyafetler düzenlerlerdi. Birinci yüzyıl tarihçisi Livius bu şölenleri ünlü yazarların, filozofların, atletlerin ve gladyatörlerin katıldığı, hayvanların kurban edildiği görkemli ziyafetler olarak tanımlamıştır. Gladyatörler yaklaşan savaştan önce iyi yemek yeme fırsatına sahip olsalar da ölümle karşı karşıya kaldılar. Ve ölüm de eğlencenin bir parçasıydı. Yunan filozof ve tarihçi Şamlı Nicolas, Athletica adlı kitabında, konuklar doyurulup tatmin edildikten sonra ev sahiplerinin gladyatörleri dövüşe davet ettiğini ve içlerinden birinin boğazı kesildiğinde seyircilerin sevinçle alkışladığını yazmıştır.
Russell Crowe, Ridley Scott’ın Gladyatör filminde, 2000. 
Gladyatör dövüşü. Mozaik. Villa Borghese (İtalya) 
Roma’daki Ludus Magnus gladyatör okulunun kalıntıları 
Pompeii’de akşam yemeği sırasında gladyatör dövüşü , Francesco Netti Bunu paylaş:
